بررسی عوامل موثر و ارایه ی مدل برای پذیرش سیستم های اطلاعات بیمارستانی (his)توسط کاربران بیمارستان های دولتی شهر تهران

امروزه آن دسته از مراکز بهداشتی درمانی که سیستم های اطلاعاتی خود را مکانیزه نکرده باشند درعرصه فن آوری اطلاعات قدرت رقابت نخواهند داشت. سیستم اطلاعات بیمارستانی (his) بعنوان یک نظام اطلاعاتی جامع و یکپارچه، نقش بسزایی در مدیریت اطلاعات اداری و بالینی بیمارستان ها دارد لذا این تحقیق برآنست که عوامل موثر بر پذیرش his را توسط کاربران بیمارستانهای دولتی شهر تهران بررسی کند. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این دو پرسش است: " عوامل موثر در پذیرش سیستم های اطلاعات بیمارستانی توسط کاربران چه می باشد؟" و " میزان تاثیر هرکدام از این عوامل چه اندازه است؟" این پژوهش از لحاظ روش انجام پیمایشی، و از نظر هدف ، کاربردی می باشد. جامعه آماری آن را کلیه کارکنان سطوح مختلف بیمارستانهای دولتی شهر تهران تشکیل میدهند. پس از بررسی کل مدل های پذیرش فناوری، مدلutaut به عنوان کاملترین مدل پذیرش فناوری بعنوان مبنای پژوهش انتخاب شد. پرسشنامه پژوهش قبل از توزیع در کل نمومه آماری، بصورت آزمایشی در سه بیمارستان از سه دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران،توزیع شد و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت.روایی پرسشنامه نیز توسط متخصصین فناوری اطلاعات در مراکز درمانی تایید شد. حجم نمونه 360 بوده و روش نمونه گیری خوشه ای می باشد.برای جمع آوری اطلاعات این پژوهش، پرسشنامه ها بین اعضای نمونه آماری که شامل بیمارستان های حضرت رسول (ص)،امام حسین(ع)،آیت الله طالقانی،دکتر شریعتی،سینا،فیروزگر و رازی است، به صورت حضوری توسط پژوهشگر توزیع گردیده است. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss و نرم افزارlisrel مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که مدل utaut برای مراکز بهداشتی ایران دارای برازش کافی نمی باشد. در این پژوهش با استفاده از نرم افزار لیزرل به اصلاح آرایش مدل پرداخته شد و در نتیجه مدلی با برازش کافی ارائه داده شد که تقریبا 89% عوامل موجود در مدل utaut را پوشش می دهد. این مدل می تواند عوامل موثر در پذیرش و استفاده از سیستم های اطلاعات بیمارستانی در ایران را شناسایی کرده و مورد استفاده پژوهشگران و مدیران مراکز بهداشتی و درمانی قرار گیرد. روابط داخل متغیرهای مدل پیشنهادی، نشان می دهد چهار متغیر تاثیر معنادار بدون واسطه بر میزان استفاده از his دارند. این چهار عامل عبارتند از: 1- شرایط تسهیل کننده ی استفاده از his، 2- اختیار استفاده از his، 3- تجربه کار با کامپیوتر و 4- تمایل به استفاده از his. در میان چهار متغیر مذکور، تاثیر اختیار استفاده از his، منفی می باشد و این یعنی هر چه فرد در استفاده از his مختارتر باشد به میزان کمتری از آن استفاده می کند. تاثیر تجربه ، بر استفاده از his مثبت می باشد یعنی هرچه فرد تجربه بیشتری از کامپیوتر داشته باشد به میزان بیشتری از his استفاده می کند. شرایط تسهیل کننده نیز رابطه مستقیم معناداری بر میزان استفاده از his دارد. تمایل به استفاده نیز رابطه ی مثبت و معناداری با میزان استفاده از his دارد. باتوجه به یافته های این پژوهش، به مسئولین دانشگاه علوم پزشکی و مدیران بیمارستان ها پیشنهاد می شود که جهت افزایش استفاده کاربران از his؛ عوامل پشتیبانی سازمانی و تکنولوژیکی را بهبود بخشیده و استفاده از his را اجباری نمایند، همچنین از سیستم اطلاعاتی بیمارستانی مفیدتر و کاراتری(بدین معنی که کاربران را در انجام کارهایشان بیشتر یاری دهد) استفاده کنند. شایان ذکر است،هر چنددر این پژوهش، دقیقاً مدل utaut تایید نشده است، ولی نرم افزار لیزرل مدلی با برازش کافی ارائه داد که تقریبا 89% عوامل موجود در مدل utaut روی استفاده ی his موثر می باشند.